FinTech to słowo, które rewolucjonizuje rynek finansów i coraz częściej powtarza się w kontekście zmian w sektorze finansowym. Jakie są różnice pomiędzy FinTechem a bankiem i czy rzeczywiście zmieni on świat finansów?
Ponieważ klienci Kredytmarket często pytają, w jaki sposób różnimy się od banku, postanowiliśmy wyjaśnić, czym charakteryzuje się sektor FinTech, do którego należymy.
W latach dziewięćdziesiątych Bill Gates powiedział:
„Świat potrzebuje usług bankowych, ale niekoniecznie potrzebuje banków.”
Czy jego słowa właśnie się sprawdzają?
Wiem, czego chcę i chcę tego teraz
Zacznijmy od samych zmian w społeczeństwie. Dostęp do urządzeń mobilnych sprawił, że komunikujemy się szybko i szybko uzyskujemy informacje na dany temat. Podobnie jest ze sposobem, w jaki chcemy korzystać z usług finansowych: chcemy szybko wiedzieć, która oferta jest dla nas najlepsza i czy możemy otrzymać dany produkt. Nie chcemy tracić czasu na stanie przy okienku.
Gwałtowny rozwój technologii informacyjnej stworzył przestrzeń dla rozwoju nowych modeli biznesowych, takich jak FinTech.
Rozdzielenie bankowości
Startupy typu FinTech zwykle wybierają jedną konkretną usługę oferowaną przez tradycyjne instytucje finansowe i to na niej skupiają swoją działalność. Proces ten został nazwany “unbundling banking”, czyli rozdzielenie bankowości.
Poniższa infografika, na przykładzie strony internetowej amerykańskiego banku Wells Fargo pokazuje, jak wiele jest startupów zajmujących się konkretną usługą.
Grafika pochodzi z:
https://www.cbinsights.com/research/disrupting-banking-fintech-startups-2016/
Definicja FinTech
FinTech, czyli Financial Technology to firmy tworzące innowacyjne rozwiązania z zakresu finansów i bankowości w oparciu o nowe technologie, a przede wszystkich nowe formy komunikacji.
Definicja FinTech przedstawiona w raporcie firmy Deloitte „CEE FinTech Report” to: FinTech to nowoczesne sposoby dokonywania różnego rodzaju transakcji związanych z zarządzaniem wartością i technologie to umożliwiające.
Liczba startupów FinTech rośnie, zakłócając jednocześnie spokojny monopol banków na zarządzanie naszymi finansami. Według raportu Deloitte wartość polskiego rynku FinTech to prawie 860 mln euro, co oznacza, że Polska jest zdecydowanym liderem FinTechu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Liderzy rynku FinTech na świecie:
- PayPal (płatności online)
- Alipay (płatności online)
Liderzy rynku FinTech w Polsce:
- PayU (przelewy internetowe)
- BlueMedia (transakcje elektroniczne)
Trendujący:
- Revolut (karta debetowa do płatności za granicą)
- N26 (nowoczesne konto bankowe)
Cel: poprawić efektywność i dostępność usług finansowych oferowanych na rynku
FinTech tworzy zwykle grupa entuzjastów, posiadająca doświadczenie w branży finansowej, którzy chcą wprowadzić w życie swój rewolucyjny pomysł. Najważniejszą różnicą pomiędzy FinTechem a bankiem jest fakt, że każdy ze startupów został stworzony z konkretną wizją oraz w celu wypełnienia luki w usługach finansowych. Osoby pracujące w startupie mają na uwadzę tę wizję i w równym stopniu czują się odpowiedzialne za rezultaty.
Innowacje przede wszystkim
To, co przede wszystkim odróżnia FinTech od banku to fakt, że banki wykazują się brakiem elastyczności ze względu na swoją ustabilizowaną pozycję oraz ogrom dotyczących ich regulacji prawnych.
FinTech a bank
- FinTech oferuje prosty produkt (np. Ciknciarz.pl)
- FinTech operuje na danych w chmurze, danych z wielu źródeł (możliwe, że niedługo o zdolności kredytowej będzie można decydować na podstawie naszych social media, na przykład Friendlyscore)
- Rozwiązania FinTech są szybko i łatwo dostępne (Kredytmarket)
- FinTech jest bardzo elastyczny i dostosowuje się do zmian
- FinTech zapewnia wygodę swoim klientom (bez papierów, wizyt w oddziale, czekania)
- FinTech jest w stosunku do banków organizacją zminiaturyzowaną – nie zatrudnia tysięcy pracowników, praktycznie nie potrzebuje materialnej infrastruktury, ma niewielkie koszty operacyjne (Kredytmarket rozpoczynał z 4 osobami na pokładzie w Campus Warsaw)
- FinTech jest pośrednikiem w obrocie pieniężnym dostarczając jedynie odpowiednie narzędzia IT
- FinTech nierzadko ma większą wiedzę o kliencie niż banki (nie jest związany sztywnymi procedurami, długimi procesami autoryzacji decyzji, nie podlega ostrym regulacjom prawnym, takim jak prawo bankowe)
Większośc banków nie posiada tych cech, chociaż mogą cieszyć się ugruntowaną pozycją, zaufaniem do bezpieczeństwa transakcji, znaczącym kapitałem. Banki są ogromnymi instytucjami i mają dużo większy kapitał niż FinTech.
FinTechy zamiast banków, obok banków, czy we współpracy z bankami?
Banki mogłyby walczyć z FinTechami, na przykład poprzez nacisk na objęcie FinTechów podobnymi regulacjami prawnymi jak banki i koniecznością uzyskania licencji bankowej (ta jest niezbędna do przyjmowania depozytów, nawet niewielkich).
Banki mogłyby konkurować z FinTechami usprawniając swoją ofertę (tak powstał Blik) lub wcielać FinTechy i ich rozwiązania do swojej oferty (np. poprzez przejęcia, tak jak to zrobił PKO BP przejmując Zendesk).
I wreszcie banki mogłyby współpracować z FinTechami, licząc na obopólne korzyści. Tak jak dzieje się to w kontekście narzuconej przez Unię Europejską dyrektywy PSD2, według której banki będą zobligowane otworzyć swoje bazy danych tak, by ich klienci mogli w bezpieczny sposób korzystać z FinTechowych rozwiązań budowanych na bankowym API.
Wszystko wskazuje na to, że relacja bank-FinTech będzie zmierzała ku trzeciemu rozwiązaniu.
Banki wydają się niezbędne, gdyż oferują bezpieczne bazy danych. Jako jedyne mają prawo do kreacji pieniądza oraz dostarczają skutecznej metody identyfikacji klientów.
Ale czy tak będzie już zawsze?
Rozwiązania oparte na chmurze charakteryzują się coraz wyższym poziomem bezpieczeństwa, jednocześnie spadają koszty tych rozwiązań. Bitcoin oraz stojąca za nim technologia uwierzytelniania transakcji block chain łamie monopol w kreacji pieniądza. Dzięki biometrii, identyfikacja względem np. bazy PESEL może w przyszłości polegać na przyłożeniu palca do ekranu lub skanie tęczówki.
Eksperci z branży o tym, co odróżnia FinTech od banku
Ale co myślą o tym osoby pracujące w FinTechach oraz ich właściciele? Zapytaliśmy o opinię 3 osoby związane z branżą FinTech i postawiliśmy im jedno pytanie: Czym różni się FinTech od banku?
„FinTechy, w odróżnieniu od banków, mogą bardzo szybko reagować na zmieniające się potrzeby rynku i konsumentów. Krótsze ścieżki decyzyjne w takich firmach umożliwiają szybszy proces wprowadzania innowacji. W większości FinTechy nie są obwarowane zakazem konkurencji, dlatego mogą oferować lepsze rozwiązania dla wielu podmiotów na rynku.”
Xchanger oferuje niestandardowe i dostosowane do potrzeb firm produkty finansowe. Tworzy rozwiązania dotyczące płatności zagranicznych i wymiany walut w formie white label. Firma posiada w swojej ofercie takie produkty jak procesor płatności, widget wymiany walut oraz technologie umożliwiające stworzenie kantoru online. Produkty Xchangera pomagają firmom zarabiać na swoim ruchu, zwiększać wartość swoich witryn internetowych i zwiększać ich konkurencyjność.
„Podstawowe różnice pomiędzy FinTechem a bankiem to oparcie modelu biznesowego o nowe technologie, poziom akceptowanego ryzyka oraz podejścia do klienta. Banki, w związku ze skomplikowaną i mało elastyczną strukturą, nie są w stanie wprowadzać w szybkim tempie rozwiązań takich jak na przykład ma Finiata. Nasz proces jest zautomatyzowany, oparty o samouczący się algorytm, dzięki czemu finansujemy faktury klientów, którzy są przez bank lekceważeni lub zwodzeni. Nie wymagamy przy tym stosu dokumentów i dostosowujemy nasz faktoring do rzeczywistości polskiego odbiorcy, a nie odwrotnie.”
Finiata zapewnia finansowanie kapitału obrotowego za pomocą w pełni zautomatyzowanej technologii scoringowej. Dzięki nam europejskie firmy i freelancerzy mogą wymieniać faktury na gotówkę w 2 minuty, bez czekania na płatność od kontrahentów.
„Dzięki technologiii, a w szczególności dzięki rozwiązaniom mobilnym, wiele z naszych życiowych problemów rozwiązywanych jest w tempie niewyobrażalnym jeszcze kilkanaście lat temu. W naszych telefonach mamy natychmiastowy dostęp do informacji i rozrywki, nieograniczony kontakt ze znajomymi i rodziną z najdalszych zakątków świata, możemy od razu zapłacić za zakupione produkty i usługi. Jednak istnieje sfera działalności człowieka, która jest koncesjonowana, regulowana przez prawo, zarządzana bezpośrednio przez państwo lub opanowana przez wielki kapitał. Do tej sfery należą takie czynności jak: kreowanie pieniądza, oszczędzanie, akcja kredytowa, ubezpieczenia, inwestowanie w papiery wartościowe. Postęp w tych dziedzinach jest zauważalnie wolniejszy niż w tych podlegających wyłącznie czystym mechanizmom wolnego rynku. I na tym gruncie wyrósł FinTech. Skupiając się na razie na pojedynczych usługach finansowych, dokonuje rewolucji w cenie oraz jakości obsługi.
Obecnie można już:
- Wymieniać waluty w ułamku sekundy z pominięciem bankowych spreadów:
– w aplikacji mobilnej (Cinkciarz.pl), by spłacić kredyt w obcej walucie,
– przesyłać pieniądze do odbiorcy na innym kontynencie (Xchanger),
– lub po prostu płacić za zakupy za granicą specjalną kartą debetową (Revolut). - Mieć dostęp do wirtualnych doradców inwestycyjnych, dzięki którym możemy naśladować najlepsze strategie bez ponoszenia wieloprocentowych opłat za zarządzanie, które zjadają w długim okresie wszystkie wypracowane zyski (WealthArc, eToro).
- Dzięki platformom takim jak współtworzony przeze mnie Kredytmarket, przedsiębiorcy mogą uruchamiać dodatkowe środki na finansowanie swojego biznesu w parę chwil w całości online, bez odrywania się na więcej niż 2 minuty od swoich podstawowych zajęć, na znanych z góry warunkach i dokładnie wtedy, kiedy im jest to potrzebne.
I moim zdaniem, to jest dopiero początek rewolucji.”
